Astım gibi solunum yolu rahatsızlıklarıyla yaşayan bireyler için akciğer fonksiyonlarını düzenli olarak takip etmek, yaşam kalitesini artırmanın ve olası atakları önlemenin anahtarıdır. İşte bu noktada devreye giren peak flowmetre (diğer adlarıyla zirve akış ölçer, tepe akış ölçer veya pik akış ölçer), kullanımı kolay, taşınabilir ve uygun maliyetli bir el cihazı olarak size güç verir. Bu cihaz, akciğerlerinizden havanın ne kadar hızlı çıkabildiğini ölçerek, astımınızın kontrol altında olup olmadığını anlamanıza ve doktorunuzla birlikte en doğru tedavi planını oluşturmanıza yardımcı olur.
Bir peak flowmetre, temel olarak akciğerlerinizden dışarıya üfleyebildiğiniz havanın maksimum hızını ölçen bir cihazdır. Bu ölçülen değere "Pik Ekspiratuar Akım" (PEF) veya zirve akış hızı denir. Özellikle astım hastaları için tasarlanmış olan bu cihaz, günlük ölçümlerle akciğer fonksiyonlarındaki değişimleri fark etmeyi ve astım semptomlarının kötüleşmesini önceden tespit etmeyi mümkün kılar. PEF değerlerinizi düzenli olarak takip etmek, astımınızı yönetme ve bir astım atağını önleme stratejinizin önemli bir parçasıdır.
PEF değeriniz, solunum yollarınızın ne kadar açık olduğunun bir göstergesidir. Astım semptomlarınız ortaya çıkmadan önce bile PEF değerlerinizde düşüşler yaşanabilir. İşte bu nedenle düzenli PEF ölçümü:
Bir zirve akış ölçer, oldukça basit bir prensiple çalışır: Tamamen nefes aldıktan sonra cihaza olabildiğince hızlı ve güçlü bir şekilde üflersiniz. Cihaz, bu üfleme sırasında akciğerlerinizden çıkan havanın en yüksek hızını (litre/dakika cinsinden) göstergesinde işaretler. Bu ölçüm, doktorlar tarafından hastanın astım kontrolünü değerlendirmek, tedavi planının etkinliğini gözden geçirmek ve gerektiğinde ilaç dozlarını veya türlerini ayarlamak için kullanılır. Kullanımı basit olmakla birlikte, doğru teknikle ölçüm yapmak önemlidir.
Peak flowmetre kullanmak, astım yönetiminde size aktif bir rol verir ve birçok fayda sağlar:
Doğru PEF ölçümü için aşağıdaki adımlara dikkat etmek önemlidir:
PEF değerleri kişiden kişiye (yaş, boy, cinsiyet ve ırka göre) ve kişinin kendi "en iyi" PEF değerine göre değişiklik gösterir. Doktorunuz, sizin için kişisel en iyi PEF değerinizi belirleyecek ve buna göre bir astım aksiyon planı oluşturacaktır. Bu plan genellikle renkli zonlarla (Yeşil, Sarı, Kırmızı) ifade edilir:
Unutmayın: Bu zonlar ve yapılacaklar tamamen kişiye özeldir ve doktorunuz tarafından belirlenmelidir.
Peak flowmetrenizin doğru çalışması ve hijyenik kalması için düzenli temizlik önemlidir. Genellikle ılık sabunlu suyla yıkanıp iyice durulanarak ve tamamen kuruması beklenerek temizlenebilir. Ancak, her modelin kendine özgü temizlik talimatları olabileceğinden, cihazınızın kullanım kılavuzunu mutlaka okuyun.
Peak flowmetre (tepe akış ölçer) kimler tarafından kullanılmalıdır?:
Peak flowmetreler öncelikle astım tanısı almış yetişkinler ve çocuklar tarafından doktorlarının önerisi ve yönlendirmesiyle kullanılır. Astım semptomlarını izlemek, tedaviye yanıtı değerlendirmek ve astım ataklarını öngörmek için önemli bir araçtır.
Ölçüm sonuçlarımı nasıl yorumlamalıyım ve normal değerler nelerdir?:
Peak flowmetre sonuçları tek başına bir anlam ifade etmez; kişinin kendi "en iyi PEF değeri" ve doktoru tarafından belirlenen kişisel astım aksiyon planı (yeşil, sarı, kırmızı bölgeler) çerçevesinde yorumlanmalıdır. "Normal" değerler kişiden kişiye büyük farklılıklar gösterir. Bu nedenle sonuçlarınızı mutlaka doktorunuzla değerlendirin.
Peak flowmetre ne sıklıkla kullanılmalıdır?:
Kullanım sıklığı doktorunuz tarafından astımınızın ciddiyetine ve kontrol düzeyine göre belirlenir. Genellikle sabah ve akşam olmak üzere günde iki kez ölçüm yapılması önerilir. Astımınız kötüleştiğinde veya yeni bir tedaviye başladığınızda daha sık ölçüm yapmanız istenebilir.
Cihazın kalibrasyona ihtiyacı var mıdır?:
Çoğu modern peak flowmetre fabrikasyon olarak kalibre edilmiştir ve kullanıcı tarafından ek bir kalibrasyon gerektirmez. Ancak cihazın düzgün çalıştığından emin olmak için periyodik olarak kontrol edilmesi, hasar görmemesi ve temiz tutulması önemlidir. Şüpheli bir durumda veya cihazın doğruluğundan emin değilseniz doktorunuza danışın.
Genel olarak peak flowmetre fiyatları, markasına, modeline ve ek özelliklerine göre değişiklik gösterebilir ancak genellikle astım yönetimi için "ucuz" yani erişilebilir maliyetli cihazlar olarak kabul edilirler. Bir pik akış ölçer alırken dikkat edilmesi gerekenler arasında kullanım kolaylığı, net ve okunabilir bir skalaya sahip olması, dayanıklılığı ve ağızlık kısmının rahatlığı sayılabilir. Size en uygun modeli seçerken doktorunuzun tavsiyelerini de almanız faydalı olacaktır. Çeşitli modeller ve güncel peak flowmetre fiyatları hakkında bilgi almak için ASM Medikal Market'i ziyaret edebilir veya bizimle iletişime geçebilirsiniz.